Zaman ve Biz

Astronomik* yılbaşı bizi bir türlü uyduramadı kendi kuralına. Yılbaşı kutlamamızı gerektiren zaman dönümü tanıştığımız yılın ilk günüydü de ondan.

  Sayısal  zaman kenardan köşeden ilişse de bazen saç tellerimizin rengine, belki biraz da göz kapaklarımızın perdesine, henüz teslim olmamanın heyecanı, yatay düzleme onbeş derecelik  yükselen açıyla seyrediyor.  

Sevgililer güneşin batışını, bir günün daha kayboluşuyla  değil, renginin kızıllığıyla aşklarının örtüşmesi ve bir sonraki günün taze bir başlangıcı olacağıyla özdeşleştirirler,  Yılların bir bir gidişini de öyle.

 Hayat suyunun yavaş yavaş çekilmesine “yaşlanmak” derler genellikle.

Biz “Yaş”lanmaya  sözcüğün öteki ikizi ve varlığımızın kökeninde atıl duran yanından  bakanlardanız, “ıslanmak” gibi…  

Yağmurun melodik seyrinde  sırılsıklam ve yalnızca O’nun hayalini avuçlarımızın içinde tutarak yürümek ve adım ritimlerimizi kendi öz gerçeklerimize göre ayarlamak; bazen hisleri kulaklara fısıldayarak deniz dalgalarına karıştırmak gibi… o ses ki yankısına dönüp kulak kabartmanın heyecanıyla mutluluğun yankısı.

Biz paraya bir değişim aracı olarak değer verdik de asla bir egemenlik aracı olarak para hayali kurmadık. Çünkü biliyoruz ki bu düzeyde servet yığanların yalnızca  ölümleri değil aynı zamanda güvenlik kaygıları ve yaşlanmaları da işkence olur. Egemenlik kompleksine kaynayan benliğin ondan kopması nasıl kanatır kimbilir!

Biz başbakan, genelkurmay başkanı  ve cumhurbaşkanı yerinde olmayı da düşündük bazen. Sonra yaşama sevincinin mayası olan  sevgi, değer ve ilginin özbenliğe değil, bir şekilde elde edilmiş olunan o cansız yetkiye adandığını  düşününce,  o hayali de yağmur ve en fırtınalısından bulutların sırtına yükledik.

Biz zamanın yatay düzlemde istikrarlısını sevdik. Sonbaharı tanışmanın, ilkbaharı kaynaşmanın, diğer mevsimleri paylaşmanın zamanı olarak andık.

Biz bazen kavga da ettik, küsüştük de. Ama kavgalarımızı ve küsüşmeleri nefret bakterilerinin canlanmasına fırsat tanımayan zamanda terkettik.  Her barışıklığın anını ilk tanışıklığın heyecanıyla süslemeyi seçtik.

* * *

“Evet, yaş zamandır” dedik ama,  zamanı tanımladık ve üç parçaya böldük.

Astronomik* zamanı, Güneş'in doğuşu ve batışıyla birim olarak takvim yapraklarının yere düşen miktarıyla ölçtük.

Birey-devlet ve özel kurumların arasındaki ilişkilerin dikkate alındığı,
 mekanik bir anlayışın
ve

doğum tarihinin yazılı olduğu ama enerji miktarının belirtilmediği,
 okul, askerlik ve işe alma gibi işlerde  “hak sınırını” belirleyen zaman birimi olarak andık..

 Fizyolojik zamanı, iş yapan ya da hareket eden bir insanın harcadığı enerji miktarıyla kazanımları arasındaki bileşke vektörüyle ölçtük.

Psikolojik zamanı, bir hedefe koşullanmayla ilgili  durum olarak bildik. Saatın yelkovanına göre değil, içinde bulunduğumuz an'ın keyifli ya sıkıntılarına göre belirledik

Astronomik zamanla sekiz saatlik bir otobüs yolculuğunda kitap okuyan, uyuyan ya da sessizce  etrafını seyreden üç insan için zaman farklı işleyecektir

* * *

Zaman enerji, ufuk, bilgi, heyecan ve birikimdir,
Takvim yaprakları değil

“Yaş”lanmak filizlere ıslanmak, tohuma büyü yapmak ve
gök mavisine kazık çakmaktır,
korona kendirine boyun uzatmak değil.

Ertelediğin işine tekrar hazırlıktır uyumak,
Güneş'in batışı değil.

Güneş'in batışı az sonra doğuşudur ve ölüm sadece, yaşanacakların devredilişidir,
felaket değil,

Yıllar geçip gidebilir, ardından bakılmaz
Geçmiş ile vedalaşmak düşer bize
“vah!”laşmak değil. /zihni örer

Ömrünün en son saniyesine kadar ilk günkü duyarlılık ve ortasındaki heyecan kadar yaşamak ve hissetmek her canlının hakkıdır.

Aşk ve ölümün şarkıları

AHMET KAYA:

Ahmet Kaya kendi gerçek ölümünün ağıtını  haykırıyorken türkülerinde, onu her zamanki “müzikseverliğin eğlencelik serseriliğine” vuramazdık.

Deniz Seki’nin “acele” şarkısının vijdanımda bıraktığı izde de öyle…

Düşünüyorum, daha doğrusu düşünemiyorum, ölüm ve mahkumiyet sonrası ortaya çıkan türküleri isyanın avazı olarak, nemli gözlerle duyabiliyorum; başka türlü anlaşılmıyor.

“Nasıl anlatsam ki!”

Word sayfasında üç gündür terk edilmiş bir cümleydi bu.

Hani, hislerin arada bir aptallaştığı, 

tüm kaslarınızın yerini yumuşak dokulara  bıraktığı,

 efkarınızın makamını yitirdiği

ve

doğal yaşama olan ilgi zincirinin koparak tek dünyaya kilitlendiğiniz anlar olur ya?

 İşte öyle bir potansiyel ile  cebelleşiyorum bu iki şarkı arasında.

Aslı astarı yeni ve bilinmeyen ve sürpriz bir konu olmadığını bilmek yetmiyor bazen. Duyargalarınızın en aktif zamanını gözleyen bir periyot mu;

 öyle şarkıların  kamçıladığı zamanın alınganlığı mı …

 her ne ise öyle bir durum işte.

Kaslarımın doğal işlevini erteliyorken bir kapı, bir ışık arıyorum.

 “neresinden başlasam ki!”

Yoksa hiç başlamadan, tecavüz pozisyonunda yüz üstü uzanıp, şarkıyı –daha doğrusu isyan narasını - müzikçaların-  otomatik konumunda  şarjı bitinceye,

kaybolmuş benliğimi biri bulup sol yanımdan dürtünceye  kadar,

ya da

 hiç olmazsa fantezi kıvamında düzenbazların ırzına geçinceye kadar

öylece kalmak mıydı yoksa gidişatım!

***

DENİZ SEKİ:

Yükleyen saklicennet

Her melodi asaletinin tutunacağı biryerler vardır ruhumda.

Deniz Seki’nin uyuşturucu kullanıp kullanmadığı beni asla ilgilendirmiyordu. Kimseyi de ilgilendirmemeliydi bilinen boyutuyla. Deniz Seki mahkum olduğu yılların ezikliğiyle yaptığını düşündüğüm, içli şarkısı  günümün  en az on  saatına yerleşebiliyorsa, bunun nedeni bir dramın çıktısı olarak, hapiste yitirilen anların boktan nedenlerinin ortasında yaratıldığından olsa gerek.  Ve bu öz duygunun melodiye yansıyışındaki derinlik…

Oysa bir aşk şarkısı  bir kadın için “aşkın ekmekten de önce geldiği” doğasını anlayabildiğimden  böyle olmalı.

“Kadını uyuşturucu değil, aşk mahkumiyeti bitirir” sanırım. Bu şarkılar belki de varolmanın haykırışlarından biri; öyle anlıyorum ve öyle dokunuyor ruhuma…

Ahmet Kaya’yı  belki çoğu gibi ben de “Yorgun Demokrat” olarak tanıdım. O zamanlar demokratı “yoruyorlar”, taciz ediyorlardı. Çok korktuklarında 141-142’den ömür boyu mahkum ve bazen de idam ediyorlardı. Aslında mahkum ettikleri yorgun demokratlar değil, olası Sosyalizmin anlaşılması  paniğiydi. Yani, egemenliğin para stokçuluğundan, alın teri sahiplerine geçirilme korkusu.…

“Kürt açılımı”na dayandırılması bir rastlantıdan ibaretti. Çünkü, Mahsuniler,  Nazımlar, Nesinler… aynı korkunun “öcü”leriydi.

Ahmet Kayaların narası sert geliyordu ama,  artık (komünistler için söylenen klasiklerden)  “görüldüğü yerde vurulmayı” çok saflara bile izah etmek güçleşmişti bu teknoloji çağında.

Vurulmak yerine KOVULMAK daha ehven bir taciz yöntemi olduğu keşfedilmişti Avrupa Birliği sevdasından sonra.  İnfaz kurşunlarının metalleri artık “çatal bıçak”a dönüşmüştü.

Taş yürekleri bile sarsacak olan bu şarkılar, bir yaşanmışlıktan türeyen acının naralarıdır. Ama arabesk ağalarının pragmatizmi ister istemez karşı tarafa savuruyor beni.

lan gadaşlar bu nasıl yara!