31.7.17

modernliğin perdesi


Kadın Temmuz sıcağında bir kanadı açık pencerenin ağzına sinmiş, kitap okuyordu.
 "Ne güzel; şu yağmura gebe kara bulutların altında okuyan bir kadın görüyorum".
 Kadın, kitabın açık sayfaları arasına işaret parmağını sıkıştırarak kapattı, başını odanın görünmeyen tarafına doğru çevirdi, "kızım, dış kapıyı aç da ceyran yapsın" diye seslendi. Belli ki evde ne bir vantilatör, ne de klima çalışıyordu. "Olabilir; geçim derdi bu memlekette yalnızca kişinin kendi haylazlığına bağlanamaz ki. Allahın yeli bedava nasıl olsa demiştir" diye geçirdim. 
Kızına seslenirken bu yana kaykılan kitabın ön kapağı çarpıverdi gözüme. "Yasin-i Şerif". Kitabın sayfasına odaklandı tekrar. Sayfa ile gözü arasındaki mesafe taş çatlasa bir karışı geçmezdi. Satırlardaki sözcükleri "okurken", yüz profili boynundan esneyerek, satır başından sonuna doğru salınıyordu. Göz bebeği esnekliğinde bir sorun mu vardı yoksa? Hani, bir kazadan sonra boyun diski takılınca da göz esnekliğinden yararlanmak gibi. Hayat bu, ikame organlarla eksikler giderilebiliyor. İnsan insana, organ organa muhtaç.

Komşu olsak da ne bir konuşmuşluğumuz, ne de selamlaştığımız bir an olmuştu. Ama, karşılıklı imaj paslaşması yapıyorduk sanki. Oysa beni karşıdan gördüğünde anında pencere perdesini "caaarrttt" diye çekişi kanıma dokunurdu, kendimden şüphelenirdim bazen! Erkekten kaçmanın "namus" göstergesi olduğuna inananlar az değil şu toplumda. Ama bu kadınınki oldukça abartılıydı. Dedim ya, perdeyi bir agresif çekişi vardı ki, onun karşısında kendimi sapık sanmaya başlamıştım.

Evet evet o kadın mahallede yaşlı, özürlü bir adamı "sapık" ilan etmişti daha önce.  Ünü aşağı mahalleye kadar yayılmıştı "sapık adamın". İtham tek kaynaktan çıkınca, duyan da inanıvermişti sorgulamadan. Yan sokaktaki bir kadın adamı tarif ederken, 
"şu arka sokataki sapık mı...?"  
"onun sapık olduğunu kim söyledi!" 
 "nebiliim anam kendi komşusu falan kadın". 
"Yalan anam, adamcağız 75 yaşında, ayakta zor duruyor, kalbi çeyrek çalışıyor, nefes darlığı yaşıyor, merdiveni bastonsuz çıkamıyor, adeta ölüm gününü sayan  birinin sapıklık ve çapkınlık neyine.... Sadece çok konuşkan ve konuşma isteği dolu olan bir zavallı, o kadar... Zaten mahallede adamı muhatap alacak erkek de kalmadı. Ya öldüler, ya kahvehanelerde okey taşı kırmaktalar, ya da işinde gücünde hepsi. O zavallı da ancak kadınlarla karşılaşıyor ve onlarla konuşmaya çalışıyor". 

Penceredeki kadın, yasin-i şerif okumaya devam ediyordu. Durun bi dakka, yahu kadın on dakikadır aynı sayfaya bakıyor. "Sana ne!" Diyebilirsiniz. Evet, "bana ne" olamaz! Sonuçta, pencerede kitap okuyan bir kadın görüyorum. Hem de Türk. Hem de çevreye anlamlı mesajlar yayıyor. Az görülen şey merak uyandırmaz mı? Hem liberal takılıyoruz, hem de az sayıda kitap okuyan birini görünce fiyatını küçük görüyoruz. Olamaz! Arz talep meselesi. 

Ne diyorduk? Okunan kitabın sayfası henüz değişmemişti. Önünde yazı değil de resim mi vardı yoksa? Bulmaca çözüyor desem, buna kitabın kapağı uygun düşmez. Satırlardaki sözcükleri izci gibi sürdüğünü görüyordum. Öyle bile olsa, bir sayfa taş çatlasa iki, bilemedin üç dakikada bitmesi gerekirken…. Anladım, kadın okuyor gibi yapıyor. Başının arada bir çeyrek açıda da olsa bu tarafa yaylandığından belli. Olsuun, en azından bilim kurgu gibi bir manzara. Okuyor gibi durması da çok şey ifade ediyor değil mi?

"Ey adam", dedim kendi kendime, "sen pencere ağzında Kapital gibi heybetli bir kitabı okursun da, yorulunca onu bırakıp gitar çalarsın da, sonra da Karın ile şakalaşıp onu kahkaha ile güldürürsün de, sesi ve neşesi karşıdan duyulur da, komşuların öyle ya da böyle kitap okumasını neden yadırgar ve sorgular ve şüphelenir ve mıdıklanırsın!"

Haksızlık ettiğimin farkına vardım! Kadıncağız okuyor ve kimin ne niyette (sapık) olup-olmadığını ondan daha iyi kim bilebilir?

Kitap, sayfalar çevrilmeden bitti; kapatılarak yandaki kanepenin üzerine konuldu. Kalktı, içeri girdi. Az sonra elinde bir tabak ile çıktı, pencerenin ağzına dikildi. Aşağıya, fayans döşeli bina girişine doğru bir kaç yiyecek parçası fırlattı. Yemek artığı kemik olabilirdi. Ekmek kırıntısı da.... Gölgede yatmakta olan bir kaç kedi koşuştu, yiyeceklere çullandılar. Kadın mutluydu. Beni görünce perdeyi yüzme karşı "carrttt" diye çeken, bu kez bir tebessüm ile yüzüme kısa bir bakış attı, hemen geri dönüp mutfağına doğru yöneldi.

Helal olsun, hem kitap okuyup kültürüne kültür katıyor, hem de sokak kedilerinin beslenmesine karşı oldukça duyarlı. Demek ki okuduğu kitap işe yarıyordu. Aslında hayvan sever olmak için okumak şart mı ki? Diye sorduğum da olmuştur... Ancak, okumanın bazı etik davranışları beslediği de söylenirdi.

Bir gün duydum ki, kadının eşi hastaneye ameliyat için yatırılmış. Kadınlar arası sohbetlerde itiraflar ağızdan fırlar ya? İşte onlardan biri... Kadın demiş ki, "şu sizin binadaki dullara özeniyom. Ne güzel erkeksiz yaşıyolar. Allah bana bir fırsat verdi ki... Bende şans mı var! O domuz yine kurtulur bir şekilde..." Kadın daha neler neler demiş de, aklımda kalanlar bu kadarcık. Neyse, sözüm ona adamın kalp damarlarından irili ufaklı 4-5'ini değiştirmişler. Adam kurtulmuş. Bir hafta sonra taburcu edilecekken, önü pazar gününe denk geldiğinden çıkarılmamış. Bir hafta aradan sonra duydum ki, kadın kocasına boşama davası açmış. Nedenini bilmiyorum ama, sanırım kocasını hurdaya çıkmış bir makine gibi görmüştür. 

Eyy "kitap okuyan, kedi besleyen kitap/hayvan seven çağdaş, modern, kültürlü kadın", eşin yarın taburcu olacak, o gününde yanında olmak varken, boşama davası açarak onu kutlamak için piknik gezisinin imaj kurtardığını hangi kitapta okudun?

“Hayvan sevmeyen insan sevmez. Hele de kitap okuyandan hiç zarar gelmez”