14.12.20

AŞK TARTIŞMASI


(oysa aşk tartışılmaz yaşanır diyenlere saygıyla)

GüLten GüLce Sevgili Evrim Devrimciğim paylaşımın altına, yorum yazıp, hop kaçıyorsun.. cevap yazıyorum görmüyorsun bile....🙂☺.bu Evrim Devrim'e göre bir davranış değil.. yoksa, sevgili Zihni hocamın bedduası tuttu da aşık mı oldun..😃😆

Evrim Devrim Sevgili Gülten'ciğim ve sevgili Zihni Örer hocam aşkı tartışabiliriz. Yani olmayan birşeyi...😂

 

-Aşk üzerine bir şiir altı tartışmada sevgili Evrim Devrim bir rest çekti ki bunu bir düello olarak aldık ve sevgili şiirkolik Gülten Gülce ile birlikte Evrim’in restine rest çektik.  Kısaca, “hadi aşkı tartışalım” dedik. Böyle okyanus derinliğindeki bir konuda (gençlik yıllarında) kulaç atmanın, tecrübesiyle  ve şu an bile damıtılmış aşkın mutluluğuna yürek hoplatan biri olarak, “pilavdan dönenin kaşığı kırılsın” gazıyla kolları sıvadık. Maç böyle başladı.

Neyi nasıl tartışacağımızın ip uçlarını verdik.

Evrim dedi ki “aşk da din ve tanrı gibi insan hayatında uydurulmuş bir kavramdır, kendinizi aldatmayın”. Tam böyle demediyse de buna yakın bir iddiaydı.

Gülten dedi ki “ben aşka inanırım, aşksız hayat yağsız yenen bayat ekmeğe benzer, o hayatı mideye indirirken yutkunmakta zorlanırsınız, belki de nefessiz kalarak hayat size işkencehane olabilir” demek istedi.

Ben(deniz) de dedi ki “Aşk, irade dışı, hormanal tetiklemenin sonucu olan bir uyuşturucu duygudur”.

Her ne kadar aşkın ciğerini ezbere biliyor olsam da, aşkın insan beyninde ne gibi değişiklik yaptığını hep merak ederdim. Bu konuda uzman yazıları okurdum. Bir zamanlar arşivime aldığım birkaç yazıdan birini buraya alarak bombayı patlatayım dedim. Tartışılacaksa da beyindeki aşk kimyasallarını harekete geçiren bölümlerin latince terimlerini ezberlemek kolay olmayacaktı. Bu nedenle uzmanını okumak çok daha yerinde olacaktı.

Zihni Örer, Freud da buna benzer yaklaşıyordu konuya (tatmin edilemeyen cinsel arzu). Bir yanıyla aşkın tanımında yeri vardır ancak, eksik kalır diye düşünüyorum.

Aşkın yaş kategorisine göre biçim değiştirdiği bir gerçektir. Sevda dönemi, kırmızılaşma dönemi, kara sevda dönemi, soğuma dönemi, olgunlaşma dönemi...

 "Kadinlar ve erkekler neden birbirlerinin kalcalarina bakiyorlar," diye yazmışsın ya yukarıda, kalçaya bakmak ile aşk arasındaki ilişki, belediye nikahı ile muta nikahı arasındaki ilişkiye benzer. Yani, kalçadan bir aşk çıkmaz ama, gözden ve endamdan çıkar. Sonra nereye varır, kimse kestiremez sonucu😄 Aşk "gözde başlar, dudakta devam eder, yatakta sona erer" diyenler de var.

Dr. Emine Filiz Uluhan diyor ki
İnsanların en özgür olduğu yer hayalleridir ve aşk hayal edilenle gerçek arasındaki fark anlaşılıncaya kadar olan süreyi kapsar. Cinsel doyum sağlamaya yönelik aşerme durumu, belirli bir zaman diliminde idealize edilen bir partnere odaklandığında aşk ortaya çıkar. Elele olmak gözgöze gelmek gibi basit davranışlar bile beyinde aşk molekülü olarak bilinen feniletilamin artışını tetikler. Beynimizde kan akımı değişiklikleri ve nörokimyasallarda değişiklikler olur. Testesteron artışı ile kişi istekli ve eforiktir.. Aşksız seks sıradan bir yemek gibi iken aşk ile yaşanan seks ziyafet sofrası gibidir. Aşk cinselliğin haz garantisidir. Noradrenalin enerji ve heyecan artışı sağlar. Güzel anılarla ilgili hafıza kayıtları ve hatırlama artar. Uyku ihtiyacı ve iştah azalır. Serotonin azalması ile takıntılı zorlantılı hastalarda olduğu gibi inatçı, tekrarlayan düşünce biçimi olur.

Zihni Örer,  aşk gerçek bir olgu, ama kızamık gibi her beden en az bir kez tadar, özellikle (senin de vurguladığın gibi) cinsel açlık, benim vurguladığım gibi yasakçı toplum, görgüsüzlük... vs gibi durumlar kırmızı aşkı tetikleyen etkenlerdir. Bunlara rağmen "olgun aşk" denilen bir türü var ki insan üstünde uyur gibi durmasına rağmen, bazı olaylar onu tetikleyerek açığa çıkarabilir. "Olgun aşk" daha çok kendini "sevgi" olarak dışavurur. Düşün kü iki sevgili/eş birlikteyken o aşkın belirtilerini yansıtamazlar ama büyükçe bir kriz ile kaşılaştığında kızarmaya başlar. Hele kopma noktasındayken kontrol kaybolabilir. Bir mahkeme koridorunda geçen boşanma öyküsü yazmıştım geçenlerde. İşte o olgun aşktır.

Zihni Örer Aşk, Arapça!dan geçme bir sözcükmüş. "Aşaka" sözcüğünden türetilmiş ve sarmaşık demekmiş. Bir yanıyla doğu ve ortadoğu kültüründe aşk böyle anlaşılırken, diğer yandan Sanskritçede  bencillik, açgözlülük demek olunca, iki anlamı yan yana getirdiğimizde aşkı farklı çağlarda ve kültürlerde farklı anlamak olağan sayılır. Mesela, sarmaşık anlamıyla "olgun aşk"=sevgi, Sanskritçe anlamıyla da ergen aşkı, yobaz aşkı, muhafazakar aşkı, kara sevda (ya benimsin ya kara toprağın) gibi anlamlar yüklenebiliyor.

Zihni Örer  Xristina Yunan vatandaşıdır ve Türkçe bilmez. İngilizce çevirinin Yunancadan daha net olduğundan böyle yazmış olabilir. Sen bu yorumla ilgilenmesen de bir ilgilenen çıkabilir. Herkes neyi nasıl anlıyorsa öyle yazmakta özgürdür. Sadece hakaret ve küçümseme yasağı vardır. İşine yarayan alır, yaramayan almaz. O yazının senin sayfanda yük olduğunu düşünüyorsan, etiketi kaldırayım. Benim tarzıma gelince, ben ne düşündüğümü yazarken asla kırıklık, yamukluk hissetmem. Ancak, empatik ve felsefi tartışma tekniğinin, bir konunun saf haliyle anlaşılmasını kolaylaştırdığını bilirim. Bu bakımdan, elimde makas ve hançer tutarak sayfalarda dolaşmam😄. Öyle çarpışarak tartıştığım platformlar oldu geçmişte. Ama şimdi farklıyım. Tarzımı taklit etmeni öneririm😄

Zihni Örer   bu noktada Oryantalizmi devreye koymalıyız. Yani aşka doğulular nasıl bakıyor, batılılar nasıl bakıyor... Bir yerde Oryantalizmi kısaca tartışmıştık. Aslında bu açıdan baktığımızda da aşk anlayışındaki farkı görebiliriz. Burada siysi parti tutar gibi aşk tanımı taraftarlığı yapıyor izlenimi versek de, her üç açıdan bakışın da gerçekliği vardır. Ancak, her bir gerçekliğin bütün kültürlere uyarlanması doğru değildir. Onu demeye çalışıyorum.

Zihni Örer Evrim Devrim ve sevgili GüLten GüLce, Aşk tanımı konusunda her ikinizden de farklı düşündüğüm doğrudur. Çünkü, her ikiniz de birbirine zıt farklı uçlardasınız. Biriniz aşkı salt ruhsal, diğeriniz salt bedensel görüyorsunuz. Oysa beyin nörolojisi incelendiğinde, aşk belirtilerinde her ikinizin de bakış açısından gerçekler var. Bu tartışma ideolojik tartışmalarda anladığımız çıkar çelişkisiyle izah edilemez. Birçok yerde yazdım, aklınızda sadece imalar kalmış olabilir. Tekrar özetliyorum: Aşkta cinsel dürtülerin yeri oldukça fazladır. İlk tetiklenmenin kökeninde de cinselliğin yattığı gerçektir ancak, bu cinselliğin, tabulardan dolayı farkında olunması bastırılmıştır. Cinsellik ne kadar bastırılmışsa, duygusal gerilim de bir o kadar artmaktadır. Aşk, erişilmeze karşı aşırı istek olarak da tanımlanabilir. Düşünün ki bir tuğlayı sadece beton, çimento ya da kum olarak göremezsiniz. Onun içinde çimentosu, suyu, bazen su sızdırmaz ek maddesi...falan vardır. Aşk da böyle. Cinselliği önemli yer tutmakla birlikte, haz alma, uyarılma ihtiyacı aşkı ete kemiğe büründürür. Tartışmalarda nezaket çok önemlidir tabi ki. Amaç karşı düşünceyi yok etmek değil, ya onun anlamasını sağlamak, ya da onun ne dediğini anlamaya çalışmaktır. İletişim/tartışma tekniği konusunda çok iyi övgüler aldığımı gururla belirtebilirim. Şu nada yaptığım profesyonel işimin de gereği budur sevgili Cilloz, ne şiş yansın ne de kebap konusu değildir bu. Doğru bildiğimden taviz verebilirim elbette. Neden? Çünkü felesfi bakış açısında mutlak doğru olmaz.

Zihni Örer Kadınlarla erkeklerin aşka yaklaşımlarındaki farkı açıklayan beyin fonksiyonundan bir özellik daha.
Sexüel duygularla ilgili bulunan başka bir beyin bölgesi de “amigdala” denilen bölgeymiş. Amigdala, beyinde temporal (geçici) lobun merkezinde bulunan çekirdek gurubuymuş. Emosyon (yoğun duygu) denetimi amigdala tarafından gerçekleştirilirmiş. Amigdala çekirdeğinde koku, tat, dokunma ve görsel uyarılara yanıt veren spesifik hüce gurupları varmış. Görsel uyarılara yanıt veren hücre sayısı daha fazlaymış. (endama, gülüşe, bakışa ve sempatik duruşa duyulan aşk kavramının ip ucu).
Erkek amigdalası, dişi amigdalasından %20 daha büyükmüş. Görsel ve cinsel uyarılara karşı erkek amigdalası, özellikle sağ amigdala çok hızlı aktive olurken, dişilerde daha yavaş olmak üzere, sol amigdala aktive olurmuş. (sol amigdala ile hayal kurarak algı ve yoğun duygu oluşturulması daha güçlü denilebilir). Bu bilgi erkeklerde röntgencilik ve pornografinin daha yaygın görülmesini ve kadınların görsel cinsel uyarılar karşısında erkekler kadar hızlı uyarılmıyor olmasını açıklarmış. /M. Demircioğlu-özet

Zihni Örer Bu tezi tartmak için iki farklı uygarlıkta bulunan insanların aşk konusundaki davranışlarını incelemeliyiz. Nedir o? Yasakçı/dindar toplumlarla özgür toplumları, ya da aynı toplum içindeki farklı kültürdekileri... Örneğin, hiçbir modern ya da sosyalist toplumda bir erkeğin aşık olduğu kadına "ya benimsin ya kara toprağın" yaklaşımı olmayacağını... ve hiçbir modern toplumda evli çiftlerin anlaşmazlıktan dolayı ayrıldıklarında intikam döngüsüne girdiklerini düşünemiyorum. Aşkın mayasında cinsellik çok önemli bir yer tutmaktadır. Aşkın duygu dozunu belirleyen etken ise görgü ve özgürlükçülük/yasakçılık derecesidir.

Zihni Örer  kadınlar kendi cephelerinden aşkın özgün yanını net olarak izah edemediler şu an'a kadar. Ancak beyindeki amigdala fonksiyonu açısından baktığımızda, aşka bakışımızın da birazcık farklı olduğunu anlıyoruz. Doğurganlığın duygu ve düşüncenin kökeninde etkili olduğunu okumuştum bir yerde. Beyne gönderilen sinyallerde amigdalanın çalışma biçimi böyleymiş. Tabi farklı algı oranı en fazla %20 civarındaymış. Geriye kalan %80 oranında aşka bakış ve algı aynı olduğu iddia ediliyor. Kadınların aşk krizine karşı savunma ve saldırganlığı da erkeklerinkiyle aynı değil. Kadınların kaçma güdüsü bile aşktan taviz vermezken, erkeklerde kovalama dürtüsü ancak aşkı görünür hale sokuyor. Kahrolma derecesi bile farklı. Kahrolmaya dayanıklılık da öyle farklı....

Zihni Örer Sevgili Evrim Devrim, 88 kuşağından önceki nesiller kız arkadaşıyla cinsel ilişki bir yana, sevdiği kızın bir tek saç telini ele geçirmek için kırk takla atardı😄 O saç telini de kitabının sayfa aralarında ayraç olarak kullanırdı. Bir bilgi daha vereyim, belirttiğim dönemlerde erkek, aşık olduğu kadını rüyasında bile çıplak görmezdi. Üst beyin o kadar titiz çalışırdı. Libido tavan yaptığında bu ihtiyaç aşktan soyutlanır, ancak şeytan ile işbirliği yapılır, başka suretlerde bu sorun yorgan altında çözülürdü (ikiyüzlülük). Şahsen benim hangi kuşak düzleminde yaşadığımı sorarsan, bulunduğum toplumdan en az 50 yıl (sosyalist kültür öngörüsüyle) ileride yaşardım. Cinsel ihtiyaç dahil, asla egoist tutum içine girmeye teşebbüs etmezdim. Ancak, içinde yaşadığımız toplumun ve ait olduğu, ölümcül derecede sahiplendiği kültürün sorumlusu ben değilim. Bu bakımdan, o yazdığın 68 kuşağı sevgili ilişkilerinin ayarından sorumlu olmadığımı, yüksek (hasbelkader) Hollandalı kültür anlayışınıza takdim ederim efendim😄 Ve internet çağında genç olmanın hazır avantajlarını yaşayanların sevgili ilişkilerindeki kazanımları da yeni nesillerin emek vererek kazandığı bir uygarlık değildir. Öyle ki, sevgili GüLten GüLce'nin de anladığını düşündüğüm özgün aşkın özgül ağırlığı bile yok yeni nesillerdeki aşk görüntüsünün. Bizler, sevgiliye mesaj ulaştırabilmek için el kadar bir kâğıda mektup yazıp, bir kibrit kutusunun içine koyarak, evin balkonuna basket topu gibi atarak ulaştırdığımız başarının keyfini sizin nesiller asla bilemez. Pencere camının buğusuna onun adının baş harflerini yazmanın verdiği huzuru yeniler bilmez. Mahallenin bahçe duvarına kırmızı boya ile oklu kalp resminin yazana verdiği haz (sahte bile olsa), msn çetleşmesinde reva görülen sahte cümlelerden çok daha düzeyliydi. Ayrıca, beni tabu tartışamaz konumunda köşeye sıkıştırmaya çalışırken, 90 sonrası nesilleri ile öncekilerin yaşadığı aşkın özgül ağırlığının farkını bilemezsiniz. Ve sonuç olarak, bilgi paylaşımı çerçevesinde pornografiyi bile en ince ayrıntılarına kadar tartışabileceğimden emin olabilirsin. Başka sorunuz? sevgili fesat Cilloz😄📕 (anlaşıldı, bu konuda bir öykü kitabı yazmak farz oldu)

Zihni Örer Aşkın olduğu yerde uyku tutmaz😄 Uyku aşktan kaçar ama aşk uykunun kalbine oturur, kimyasını rüyaya ipotek eder. Aşkta zaman ve mekan yoktur.

Zihni Örer müslüman toplumlarda aşk olayı varsa, müslümanlığa rağmen kaçamak yapılıyordur. Yoksa müslümanlıkta insanın insana aşkı olmaz, ancak ya peygambere ya da Allaha aşk mümkündür. Müslümanlıkta evlilik sadece nesil çoğaltma, kadının sosyal güvenliği, erkeğin de midesine ve cinselliğine hitabeder. Romantizm, aşk, eşitlik yoktur. Evlilerde amir-işçi ilişkisi söz konusudur.

Zihni Örer yukarıda bilimsel analizlerdeki latince sözcükleri parantez içinde çevirdim, bu duygunun insan beynindeki işlevini anlamaya çalıştık. "Aşkın binlerce tarifi olur" denmesinin nedeni beyindeki değişimleri bilmemekten kaynaklanıyor. Belki de bu konu ilk kez bu kadar detaylı tartışılmıştır. Öyle muğlak cümlelerle anlaşılması imkansız. Ancak aşk konusuna yaklaşımı, bir ideolojiye yaklaşım gibi algılayanlar var. Aşk insana haz veriyor, burası doğru ama bu meret doğru anlaşılmadığı zaman çok yıkımlara da neden olabiliyor.

Zihni Örer Evrim Devrim bilginin gerçekliğine itirazım yok. Zaten aşk denilen olgu dna'nın ilk beslenme gereksinimindeki hamlesi değil, o hamlenin beyin bölgesinde geliştirdiği duygu süreciyle birlikte düşünüldüğü andır. dna'ların doğadaki hamlesinin ilk adımı beslenmek, yaşama tutunmak amaçlıdır. doyduktan sonra senin dediğin kopyalanma aşamasına girer. Tekrar edersem, aşkın kökeninde kopyalanma hamlesi dediğin üreme süreci varken, bu süreçteki maceranın oluşturduğu duygu birikimine de aşk diyoruz. Hatırlarsın belki, bu konuyu elektromağnetik oluşumla anlatmaya çalışmıştım. Elektromağnetik oluşum ölçülebilir olduğundan, duygu oluşumunu açıklamak daha kolay oluyor.

Zihni Örer GüLten GüLce bütün yorumlarımı bir araya getirdim. Az sonra sayfanın en altına yapıştıracağım. Kadınların İlk anda cinsel istek duymuyor görünmesinin nedenini yazmıştım. O gizli şifre gibi dursa da Evrim Devrim'in yazdığı gibi ben "doğurganlık" diye yazmıştım, üreme yeteneği olarak da tarif edilebilir. Bir de bastırılmış duygunun şifresi gizli tutulma zorunluğunun da etkisi büyüktür. Üstte yazdığım gibi konuya formel mantıkla değil, canlılığın diyalektik sürecine bakılırsa aşkın da ne olduğu anlaşılır diye düşünüyorum.