Bu konuşma 1854 de Kızılderili Şef Seattle tarafından halkının toprak larını satması Istenmesi üzerine bir cevap olarak yazılmıştır. Bu konuşma Washington’ da muhafaza edilmiş ve Amerikan Expo 74’ te sunulmuştur. Son zamanlarda da UNEP tarafından yayınlanmış, çevre üzerinde şimdiye dek yapılmış en güzel ve en içten anlatım olarak tanımlanmıştır.
* * *
WASHİNGTON’ DAKİ BÜYÜK ŞEF TOPRAKLARIMIZI ALMAK İSTEDİĞİ KONUSUNDA SÖZÜNÜ GÖNDERMİŞ.
BÜYÜK ŞEF AYNI ZAMANDA DOSTLUK VE İYİ NİYET SÖZLERİNİ GÖNDERMİŞ, BU ÇOK NAZİK BİR HAREKET, ÇÜNKÜ KARŞILIK OLARAK BİZİM DOSTLUĞUMUZA ÇOK AZ İHTİYACI VAR. AMA BİZ TEKLİFİNİ DÜŞÜNECEĞİZ. ÇÜNKÜ BİLİYORUZ Kİ, EĞER SATMAZSAK BEYAZ ADAM SİLAHLARLA GELİP TOPRAĞIMIZI ALABİLİR. GÖKYÜZÜNÜ, TOPRAĞIN ISISINI NASIL ALIP SATABİLİRSİNİZ? BU FİKİR BİZE GARİP GELİR, EĞER BİZ HAVANIN TAZELİĞİNE VE SULARIN PARILTILARINA SAHİP DEĞİLSEK, ONLARI NASIL SATIN ALABİLİRSİNİZ?
BU DÜNYANIN HER PARÇASI BENİM İNSANLARIM İÇİN KUTSALDIR. HER PARLAYAN ÇAM İĞNESİ, BÜTÜN KUMLU SAHİLLER, KARANLIK ORMANLARDAKİ SİS, HER AÇIK ALAN, VIZILDAYAN BÖCEK, HALKIMIN DENEYİM VE ANILARINDA KUTSALDIR, AĞAÇLARIN GÖVDELERİNDEN AKAN SULAR KIZILDERİLİLERİN ANILARINI TAŞIR. KIZKARDEŞLERiMİZ, BEYAZ ADAMIN ÖLÜLERİ YILDIZLAR ARASINDA YÜRÜMEYE GİTTİKLERİNDE, DOĞDUKLARI ÜLKEYİ UNUTURLAR. BİZİM ÖLÜLERİMİZ BU GÜZEL DÜNYAYI ASLA UNUTMAZLAR. ÇÜNKÜ 0 KIZILDERİLİ’ NİN ANASIDIR. BİZ DÜNYANIN PARÇASIYIZ VE DÜNYADA BİZİM PARÇAMIZ. GÜZEL KOKAN ÇİÇEKLER BİZİM KIZKARDEŞLERİMİZDİR;
GEYİK, AT, BÜYÜK KARTAL, BUNLARSA BİZİM ERKEK KARDEŞLERİMİZ, KAYALIK TEPELER, ÇAYIRLARDAKİ ISLAKLIK, TAYIN VÜCUT ISISI VE ADAM, HEPSİ AİLEYE AİTTİR.
ÖYLEYSE, WASHİNGTON’ DAKİ BÜYÜK ŞEF TOPRAĞIMIZI ALMAK İSTEYİNCE BİZDEN ÇOK ŞEY İSTİYOR. BÜYÜK ŞEF BİZE RAHATÇA YAŞAYABİLECEĞİMİZ BİR YER AYIRACAĞINI SÖYLÜYOR. 0 BİZİM BABAMIZ VE BİZ DE ONUN ÇOCUKLARI OLACAĞIZ.
ÖYLEYSE, TOPRAĞIMIZI ALMA TEKLİFİNİZİ DÜŞÜNECEĞİZ, AMA BU KOLAY OLMAYACAK. ÇÜNKÜ BU TOPRAK BİZİM İÇİN KUTSALDIR. DERELER VE NEHİRLERDEN AKAN, PARILDAYAN SULAR, SADECE SU DEĞİL AMA ATALARIMIZIN KANLARIDIR. EĞER SİZE TOPRAK SATARSAK ONUN KUTSAL OLDUĞUNU HATIRLAMALISINIZ, VE ÇOCUKLARINIZADA ONUN KUTSAL OLDUĞUNU ÖĞRETMELİ-SİNİZ.
GÖLLERİN BERRAK SUYUNDAKİ HER HAYALİ YANSIMA, HALKIMIN YAŞAMINDAN OLAYLAR VE ANILAR ANLATIR. SUYUN MIRILTISI BABAMIN BABASININ SESİDİR. NEHİRLER ERKEK KARDEŞLEMİZİNDİR, SUSUZLUĞUMUZU GİDERİRLER, NEHİRLER KANOLARIMIZI TAŞIRLAR VE ÇOCUKLARIMIZI BESLERLER. EĞER SİZE TOPRAĞIMIZI SATARSAK, HATIRLAMALISINIZ VE ÇOCUKLARINIZA ÖĞRETMELİSİNİZ Kİ NEHİRLER BİZİM KARDEŞLERİMİZDİR VE SİZİN DE; BUNDAN DOLAYI NEHİRLERE HERHANGİBİR KARDEŞE GÖSTERECEĞİNJZ KİBARLIĞI GÖSTERMELİSİNİZ.
KIZILDERİLİ HER ZAMAN İLERLEYEN BEYAZ ADAM ÖNÜNDE GERİ ÇEKİLMİŞTİR. DAĞLARDAKİ SİSİN SABAH GÜNEŞİ ÖNÜNDE KAÇIŞI GİBİ. AMA BABALARIMIZIN KÜLLERİ KUTSALDIR. MEZARLARI KUTSAL TOPRAKLARDIR VE BU TEPELER, AĞAÇLAR, DÜNYA’ NIN BU PARÇASI BİZE SUNULMUŞTUR. BEYAZ ADAMIN BİZİM ADETLERİMİZİ ANLAMADIĞINI BİLİYORUZ. TOPRAĞIN BİR PARÇASI DEĞERİYLE AYNI ONUN İÇİN, ÇÜNKÜ GECE GELİP TOPRAKTAN İHTİYACI OLANI ALIP GİDİN BİR YABANCIDIR 0. Devamı: BURADA
12 yorum:
Turkiyenin Kurtlere yapamadigini Amerika Kizilderililere bi guzel yapmis. Asimile etmis, kimliksizlestirmis. Sonra da kullanilmis bir medil gibi atilmis bir kenera. Bircogu ickide, esrarda, depresyonda yok olup gitmisler. Kalanlarin direnecek halleri de kalmamis pek. Bu yagma ve talandan sonra hala sag kalanlara da gidin su arazide istediginiz gibi yasayin denmis...O denli azlarki, o denli yoksullar ki, o denli yoklar ki cok zor ayagi kalkmalari...Birileri kumarhaneler acarak elde edilen gelirle ekonomik ve sosyal yardim saglama amacindalar ama bu nerye kadar nasil yardim edebilir bu insanlara pek bilinir birsey degil...
ABD veya Kanada da resmen Kizilderili (KD)sayilabilmek icin 1/8 Kizilderili olmak yeterli. Nedir bu 1/8?
Anne veya babandan biri KD ise 1/2, Buyuk anne/babandan biri KD ise 1/4, onlarin ebeveynlerinden biri KD ise 1/8...gibi.
Simdilerde KD reservlerinde dogmak bile KD statusu icin yeterli olmali davasi var.
***
8 atandan 7 sine sahip cikmayacaksin ama 1 ine sahip cikacaksin ve onun geleneklerini digr 7 ye karsi koruyacaksin. Bu ne kadar gercekci ve samimi?
Dolayisiyla KD meselesi toptan matrak bir mevzuu olmaktan oteye gidemiyor. Fakat, 1950-60 larin Hollywood filimleri ABD disina oylesine romantik bir sunum yaptiki cogu kimseler KD hala at ustundeki cengaverler gibi hayal ediyor. Oysa elestirel gunluk'un bahsettigi gibi sistem tarafindan dejenere edilmis bir toplum yaratilmis. Cok azi duyduklari kadariyla geleneklerini -yasayarak surdurme- degil, torenlerde surdurmeye gayret ediyor. Bu da sadece turistik olmaktan oteye gidemiyor. Hani uluslarasi veya Disneyland gibi turistik vaka olsa gene eyvallah... degil, sadece kasaba panayiri havasinda ve cogunlugu diger yorelerden gelen KD.
Evet, asimilasyon ve kapitalizm 20 bin senelik kulturu yoketti. Papazlar, uniformalilar ve politikacilar kina yakabilir.
Evet, sn. eleştirel günlük, çok zor!!
Bu bağımsızlık isteği küçücük bir kıvılcım. Biliyorsun, büyük yangınlar küçük kıvılcımlardan başlar. USA'nı bir yerinden çatlaması gerkiyor ama, nasıl ve neresinden?
Güneyindeki ülklererin Usa'ya sırt çevirmeleri bile, dünyada sscb nin yı8kılışından sonra küçük de olsa bir umut ışığı salıyor.
KD'lilerin bu sempatik te olsa bu çıkışını körüklemek insanlığın yararına diye düşünüyorum. En azından fikir oluşturmayı canlı tutar.
Sn haydar eren,
Dolayisiyla KD meselesi toptan matrak bir mevzuu olmaktan oteye gidemiyor. diyorsunuz.
Evet ama, yukarıda dediğim gibi, bu girişimin yansımalarını görmek gerek. ABD'nin göbeğinde "bağımsız" bie KD düşünmek elbette umutsuz vakıa da...
Zihni bey (sesli dusunuyorum simdi) KD'in imgelemleri bile buyuk amerikan sermayesince uretildigi, ve buna karsin bir iki ihtiya KD'inin spirutalite adina KD geleneklerini pratige aktarmalarini kucuk kivilcim diye aktarmak zor geliyor. Amerikanin sistemini de anlamak gerekiyor. Turkiyedeki gibi merkezi, otorite kaygilari olan bir yonetim yok. Bu nedenle oyle her etki bir istendik tepkiyi yaratir gibi degil. 70 ve 80lerde guclu bir iki cikisi oldu KD'in. Ama yoluna yordamina gore hallettiler onu.En cok bilineni de Wounded Knee (yarali diz denen) bolgenin, ki 1800lerde buyuk bir katliama sahne olmustur, 71 gun boyunca 1972'de American Indian Movement (Amerikan yerli hareketi) uyelerince isgal edilmesidir. Bu da kanli bir sekilde bastirilmis ama ne hikmetse gereken gurultuyu koparmamistir (kopartilmamistir).
Zencilere bakin. Biliyorlar Amerikaya zorla kole olmak icin getirildiklerini, biliyorlar isimleri ve dinleri ve dillerinin efendileri tarafindan kendilerine lutfedildigini. Ama verili duzenin disinda varolma olanaklari yok. En guclu cikisi Malcolm X yapmistir ve o da tuketilmistir.
Kisacasi hernekadar buyuk bir sabirsizlikla ben de beklesem de bu carkin bir yerlerden catladigini gormeyi, bunun KD'in bagimsizlik isteyisleri ya da alislariyla olacak bir sey olduguna inanmak bana gerceklik disi gibi geliyor...
Pardon bir ilgili link verecektim unuttum. Yarali Diz katliami ile ilgili bilgilere buradan ulasilabilir.
http://msnbc.com/onair/msnbc/TimeandAgain/archive/wknee/1973.asp?cp1=1
Bu arada Mavi Defter adli internet dergisinde de KD ile ilgili bir yazi var.
http://www.mavidefter.org/anasayfa/content/view/14/29/
sitenizin yeni tasarımına bayıldım zihni bey, harika olmuş, kızılderili deyince hep selahattin duman'ın anlattığı ninesi gelir aklıma, western filmi izleye izleye o kadar nefret edermişki kızılderililerden büyük annesi, yolda görse bastonuyla üzerlerine saldıracağını söylüyordu yıllar önce bir yazısında...iyi seneler dilerim bu arada :)
Herşeyin gönlünce olduğu içinde pişmanlık barındırmayacak bir yıl dilerim.
Nedense isim çıkmıyor:) Ebru Bir önceki msj. bana aitti.
Sevgili gaykedi,
sitemizin mimarı (daha önce dediğim gibi) Ece Sultanımız'dır. Bu nhayranlığınızın muhatabı da O2dur:) onun adına teşekkür ediyorum.
Evet, Kıszıl derililerin hedefleri konusunda daha çok bi,lgi sahibi değerli konuklarımızdan Haydar Eren ve Eleştirelgünlük arkadaşımız gibi görülüyor. Onların yorumları bu konuda ufkumu daha da açıyorlar. Ve ikisine de buradan saygılar sunuyorum.
Sevgili (İSİMSİZ:)) Ebru,
Benim ve için ne diliyorsan, sana onun 5 katı daha fazlasını diliyorum. Biliyorum, bu dilekler havanda su dövmek gibi ama, olsun, niyetlerimizin dışavurumu olarak da yararı olabilir. Yani, BURADAki dediklerimi burada da demiş olayım.
kızılderileri yok etiiler ama sözlerini yok edemediler.
kaynağı beslemek yokoluşu engeller.
Yorum Gönder